Kandaki Demir Oranının Kriterleri
- Erişkin erkeklerde 13 g/dL.
- Kadınlarda 12 g/dL’ nin altı kabul edilir.
- 6 ay ile 6 yaş arası çocuklarda 11 g/dL nin.
- 6–14 yaşlarda 12 g/dL nin altındaki değerler anemidir.
En sık rastlanan anemi türleri demir eksikliğine bağlı anemi, folik asit eksikliğine bağlı anemi, Vitamin B–12 eksikliği anemisidir.
Dokulara oksijen hemoglobin ile taşınır, kansızlık dokularımızın oksijenleşmesini engeller. Halk arasında yaygın bir terim olan ‘’Kanın Düşük”terimi anemiyi tanımlar.
Aneminin Belirtileri
- Çoğunlukla hiç belirti vermeyebilir,
- Halsizlik,
- Solukluk,
- Çarpıntı,
- Yiyecek dışındaki şeylere istek. Örneğin: toprak, buz, kireç taşı, nişasta gibi,
- Ağız kenarında ve tırnaklarda çatlaklar,
- Tırnaklarda biçimsizlik: kaşık biçimi almaları gibi,
- Tahriş olmuş dil.
Birçok Sebep Kansızlık Yaratabilir
Örneğin: burun kanamaları, hemoroit, mide ya da barsak ülseri, polip, sindirim sistemi kanserleri gibi.
Çocuklarda kurşun zehirlenmesi sonucunda da demir eksikliği anemisi görülür. Vücutta ve kemik iliğindeki demir depolarının harcanması sonucu kansızlık yavaş yavaş da gelişebilir.
Kanda Demirin Eksilmesini Nasıl Gerçekleşebilir?
- Doğurganlık çağında olan ve adet dönemi nedeniyle kan kaybı olan kadınlarda,
- Demir ihtiyacı artmış gebe veya emziren kadınlarda,
- Büyüme çağındaki çocuklar ve diyetinde yeterli oranda demir bulunmayan kişilerde,
Kan kaybına bağlı risk faktörü arasında peptik ülser, barsak kanseri, rahim kanseri, uzun dönem aspirin kullananlarda Demir hızla eksilebilir.
Tanı Nasıl Konur?
Doktorunuzun önereceği basit bir kan testi ile kolayca tanı konulabilir. Gerekirse serum demiri, serum demiri bağlama kapasitesi, transferin saturasyonu, serum ferritin düzeyi, dışkıda gizli kan ve periferik yayma ileri tetkik olarak yapılabilir.
Günlük Demir İhtiyacımız Nedir?
Günlük demir gereksinimi 1–3 mg. kadardır. Bunun % 5–10 bağırsaklarınızdan emilir. Günlük kayıp 1 mg dır. Ter, dışkı, idrar, dökülen hücreler ile kaybedilir. Gereksinim bebeklik, hamilelik, ağır hastalık ve emzirme dönemlerinde artar.
Demirden Zengin Besinler Nelerdir?
- Kırmızı et, Karaciğer,
- Deniz ürünleri (Balık),
- Fındık,
- Kuru meyveler (kayısı, üzüm),
- Yeşil yapraklı sebzeler, brokoli,
- Yumurta sarısı,
- Demir ile zenginleştirilmiş Un, ekmek ve tahıllar.
Anemiler Nasıl Tedavi Edilir?
Çoğunlukla ağızdan ilaçla demir tedavisi yeterli olmaktadır. Tedaviye başladıktan iki ay sonra hemoglobin düzeyi normale dönecektir, ancak çoğunlukla kemik iliğinde olan demir depolarını doldurmak amacı ile tedaviye 6–12 ay daha devam edilmelidir.
Damar içerisine veya kas içerisine uygulanabilecek demir ilaçları da ağızdan alıma dayanamayan hastalarda kullanılabilir. Tedavi ile birlikte kan sayımı iki ay içerisinde normale dönecektir.
İlaç Kullanılırken Dikkat Edilecek Noktalar Nelerdir?
- En iyi demir emilimi aç karnına olmasına rağmen pek çok insan buna katlanamaz ve gıda ile almak ister.
- Süt ve sütlü mamuller demir emilimini engelleyeceğinden ilaç ile birlikte alınmamalıdır.
- C vitamini demir emilimini artırırken hemoglobin üretiminde de önemli yer tutar.
- Diyet ile alınacak miktar yeterli olmayacağından gebelik ve emzirme dönemi sırasında kadınların yeterli derecede demir almaları gerekir.
- Demir ilaçlarının kabızlık yapıcı etkisi olduğundan demir alımı ile birlikte lifli gıdalar tüketilmeli ve bol su alınmalıdır.
- Şayet kullanım esnasında midede ekşime veya bulantı hissederseniz doktorunuza haber veriniz; ilacınızın formunu değiştirilebilir.
- Demir ilaçlarını kesinlikle çocukların ulaşamayacağı yerde saklanmalıdır.